Bạn không cần một chiếc camera tốt hơn, bạn cần những thói quen tốt hơn. Suốt nhiều năm, tôi đã vật lộn để cải thiện kỹ năng chụp ảnh bằng điện thoại của mình, mà không hề nhận ra rằng mình đang lặp đi lặp lại những sai lầm cũ. Khi tôi khắc phục được chúng, mọi thứ đã thay đổi đáng kể – và tôi ước rằng mình đã biết điều này sớm hơn. Bài viết này sẽ chỉ ra 10 thói quen tai hại đó và cách để bạn biến hóa những bức ảnh chụp từ điện thoại thông minh trở nên chuyên nghiệp hơn, thu hút mọi ánh nhìn. Đây là những bí quyết được đúc kết từ kinh nghiệm thực tế, giúp bạn tối ưu tiềm năng của chiếc camera ngay trong túi quần mình.
1. Bỏ Qua Việc Điều Chỉnh Phơi Sáng Thủ Công
Phải mất một thời gian tôi mới nhận ra mình có thể điều chỉnh phơi sáng (exposure) trên điện thoại một cách thủ công. Trước đó, bầu trời nhiều mây thường bị cháy sáng, và tôi gặp khó khăn trong việc kiểm soát độ tương phản cũng như các vùng bóng tối dưới điều kiện ánh sáng gắt.
Khi phát hiện ra có thể tự điều chỉnh phơi sáng, nhiếp ảnh trên smartphone của tôi đã cải thiện đáng kể. Mọi thứ còn tốt hơn khi tôi nhận ra mình có thể khóa phơi sáng (exposure lock). Hơn nữa, tôi không cần thay đổi bất kỳ cài đặt nào trong phần mềm chỉnh sửa. Việc làm chủ phơi sáng thủ công là một trong những bước đầu tiên và quan trọng nhất để bạn có thể kiểm soát chất lượng ánh sáng trong bức ảnh của mình.
Một người dùng đang điều chỉnh cài đặt phơi sáng thủ công trên ứng dụng camera điện thoại.
2. Phớt Lờ Tầm Quan Trọng Của Tốc Độ Màn Trập
Tôi thích chụp ảnh đêm bằng smartphone hơn là bằng máy ảnh chuyên nghiệp, và một trong những cách smartphone giúp tôi có được những bức ảnh đẹp hơn là thông qua tốc độ màn trập dài. Tuy nhiên, trong một thời gian dài, tôi không biết rằng mình có thể thay đổi tốc độ màn trập cho các bức ảnh phơi sáng dài (long-exposure shots). Vì vậy, mặc dù kết quả khá tốt, tôi chưa bao giờ khai thác tối đa tiềm năng của thiết bị.
Ảnh cực quang tuyệt đẹp chụp trong thành phố, thể hiện hiệu ứng của tốc độ màn trập chậm trên camera điện thoại.
Tôi đã thử nhiều ứng dụng camera khác nhau để thay đổi tốc độ màn trập. Mặc dù việc sử dụng chúng cần một chút luyện tập, nhưng kết quả thường rất xứng đáng. “Slow Shutter Cam” là một lựa chọn tốt; nó có giá khoảng 2.99 USD, nhưng giá trị mà nó mang lại cho những bức ảnh phơi sáng dài là rất lớn.
3. Không Thay Đổi Bộ Lọc Camera (Camera Filters)
Bộ lọc màu tiêu chuẩn của điện thoại thường ổn cho hầu hết các tình huống chụp ảnh, nhưng việc chỉ sử dụng duy nhất bộ lọc này đã hạn chế sự sáng tạo của tôi trong một thời gian dài. Thực tế, có rất nhiều bộ lọc ảnh tuyệt vời trên iPhone và các mẫu điện thoại mới hơn còn cung cấp nhiều phong cách nhiếp ảnh (photographic styles) để lựa chọn.
Giao diện ứng dụng camera iPhone với tùy chọn bộ lọc màu "Mono" đang được áp dụng cho một bức ảnh cây xanh.
Tôi có thể điều chỉnh cường độ bộ lọc camera của mình, nghĩa là cường độ màu sắc sẽ khớp với những gì tôi muốn. Nếu cần, tôi luôn có thể thực hiện các điều chỉnh tiếp theo bằng các công cụ chỉnh sửa tích hợp sẵn trên camera smartphone. Thay đổi bộ lọc trước khi chụp ảnh đã giúp tôi đạt được phong cách mong muốn cho mỗi tác phẩm.
4. Không Bật Lưới Bố Cục Và Cân Bằng (Grid and Levels)
Tôi nghĩ mình không đơn độc khi nói rằng những bức ảnh smartphone ngày xưa của tôi thường bị nghiêng và có bố cục kém. Việc bật lưới bố cục trên camera điện thoại đã giúp tôi tiết kiệm hàng năm trời rắc rối.
Nhiều smartphone hiện nay có tính năng hiển thị đường chân trời (horizon line), giúp việc tránh chụp ảnh bị nghiêng dễ dàng hơn bao giờ hết. Bật lưới bố cục trong cài đặt smartphone là một chiến thắng dễ dàng cho bất kỳ ai muốn cải thiện bố cục ảnh. Lưới 3×3 hoặc 4×4 giúp bạn áp dụng quy tắc một phần ba (rule of thirds) và cân chỉnh các đối tượng một cách chính xác hơn.
Màn hình camera iPhone hiển thị lưới bố cục 3×3 giúp người dùng căn chỉnh đối tượng và đường chân trời.
5. Lạm Dụng Chế Độ Chân Dung (Portrait Mode)
Khi Apple lần đầu giới thiệu Chế độ Chân dung, tôi đã nghĩ rằng việc sử dụng nó cho mọi thứ sẽ tự động làm cho ảnh của tôi trông đẹp hơn. Tôi chỉ cần sử dụng khẩu độ rộng, và ảnh của tôi sẽ ngay lập tức trở nên chuyên nghiệp, phải không?
Sai.
Tôi rất thích sử dụng Chế độ Chân dung khi chụp ảnh người, nhưng việc không biết khi nào nên dùng nó là một sai lầm của người mới bắt đầu. Giờ đây, tôi cân nhắc kỹ lưỡng xem mình có thực sự cần Chế độ Chân dung hay không. Hầu hết thời gian, chế độ tiêu chuẩn của camera hoạt động rất tốt, thậm chí còn tự nhiên hơn trong nhiều trường hợp.
6. Bỏ Qua Tầm Quan Trọng Của Lý Thuyết Màu Sắc (Color Theory)
Lý thuyết màu sắc là cách các màu tương tác với nhau trong một bức ảnh. Ví dụ, màu cam và màu tím là những màu bổ sung cho nhau. Trong những ngày đầu chụp ảnh, tôi hoàn toàn bỏ qua điều này.
Áp dụng Lý thuyết màu sắc là một trong những cách dễ nhất tôi đã cải thiện diện mạo cho những bức ảnh của mình. Ngoài việc tìm kiếm các màu bổ sung, tôi còn cân nhắc xem mình có cần mang theo bất kỳ vật dụng nào trong buổi chụp ảnh hay không. Ví dụ, tôi có thể mang theo một chiếc ô đỏ nếu chụp ảnh ở một địa điểm có nhiều màu xanh lá cây. Ngày nay, có rất nhiều công cụ tạo bảng màu trực tuyến được hỗ trợ bởi AI để công việc này trở nên dễ dàng hơn.
7. Chụp Quá Nhiều Ảnh
Việc chụp rất nhiều ảnh khi mới bắt đầu có cả lợi ích và hạn chế. Một mặt, tôi học được nhiều điều về nhiếp ảnh bằng cách chụp nhiều bức ảnh – đặc biệt là khi chụp các thể loại khác nhau. Nhưng vượt qua cấp độ người mới bắt đầu, nó có thể trở nên tai hại.
Tôi lẽ ra nên có chủ đích hơn khi không còn là người mới bắt đầu, nhưng thay vào đó, tôi lại để sự khan hiếm len lỏi. Tôi tích trữ ảnh trên smartphone vì sợ hết ý tưởng. Tôi đã thoải mái hơn khi không còn đặt cái tôi của mình vào việc phải chụp hơn 100 bức ảnh mỗi khi ra ngoài. Nhờ đó, tôi có được kết quả tốt hơn và không lãng phí nhiều không gian lưu trữ nữa.
8. Mong Đợi Chỉnh Sửa Sẽ Sửa Chữa Ảnh Xấu
Tôi chụp quá nhiều ảnh vì tôi không quan tâm chúng trông như thế nào khi chụp. Tôi nghĩ mình có thể khắc phục các lỗi sau này bằng phần mềm hậu kỳ, nhưng đây không phải là tư duy đúng đắn.
Biểu đồ đường cong tông màu trong phần mềm chỉnh sửa ảnh Lightroom, minh họa khả năng điều chỉnh hậu kỳ.
Chắc chắn, tôi có thể thay đổi một số thứ về bức ảnh của mình. Ví dụ, tôi có thể điều chỉnh phơi sáng và tăng hoặc giảm độ bão hòa. Tuy nhiên, việc chỉnh sửa không thể khắc phục tốt các vấn đề như ảnh bị mờ (ngay cả với các công cụ AI hiện đại).
Giờ đây, tôi coi việc chỉnh sửa ảnh là tùy chọn. Đó là một công cụ tôi có thể sử dụng khi cần, nhưng nó sẽ không đột nhiên biến một bức ảnh xấu trở nên tuyệt vời. Bạn cũng có thể dễ dàng học cách sử dụng bất kỳ ứng dụng chỉnh sửa ảnh nào, điều đó có nghĩa là bạn có thể linh hoạt hơn trong công việc của mình.
9. Chỉ Sử Dụng Ứng Dụng Camera Mặc Định
Khi mới bắt đầu hoàn toàn, ứng dụng camera gốc của iPhone đã quá đủ tốt. Chất lượng hình ảnh ổn, và ứng dụng có đủ các tính năng để giúp tôi học những kiến thức cơ bản về nhiếp ảnh. Tuy nhiên, tôi đã tự giới hạn bản thân khi không thử các công cụ khác sau này.
Một bức ảnh mang phong cách phim cổ điển được chỉnh sửa bằng ứng dụng camera chuyên nghiệp trên iPhone.
Sau đó, tôi đã khám phá ra nhiều ứng dụng tuyệt vời giúp cải thiện nhiếp ảnh smartphone. Chúng bao gồm từ các ứng dụng camera mang phong cách phim cổ điển đến các công cụ cho phép kiểm soát nhiều hơn đối với tam giác phơi sáng (exposure triangle). Mặc dù tôi vẫn sử dụng ứng dụng camera mặc định hầu hết thời gian, việc thử các ứng dụng khác đã dạy tôi nhiều điều hơn về cách chụp ảnh đẹp hơn.
10. Không Hiểu Về Giới Hạn Của Thiết Bị
Tôi sử dụng Instagram để tìm cảm hứng, nhưng một trong những vấn đề lớn nhất tôi gặp phải ban đầu là không hiểu về giới hạn của smartphone của mình. Tôi sẽ xem những bức ảnh tuyệt vời được chụp bằng máy ảnh full-frame và sau đó thất vọng vì điện thoại của mình không thể sánh bằng. Điều này đặc biệt đúng khi nhiếp ảnh gia sử dụng ống kính tele.
Hiểu và làm việc với những giới hạn của camera đã đẩy nhanh quá trình tiến bộ nhiếp ảnh của tôi. Tôi nhận ra rằng những bức ảnh zoom xa có thể sẽ không hoạt động tốt với thiết bị của mình và tôi có thể không có được màu sắc mong muốn nếu không có một chiếc máy ảnh chuyên nghiệp. Tôi cảm thấy hài lòng hơn rất nhiều khi nhận ra những điều này.
Mắc sai lầm là một phần không thể tránh khỏi của nhiếp ảnh, nhưng tôi ước mình đã không mắc một số lỗi đã mắc phải. Tuy nhiên, chúng tạo nên một phần hành trình của tôi, và tôi biết ơn vì có thể truyền lại những kiến thức này cho người khác. Thành thật với khả năng của smartphone và trình độ kỹ năng của bản thân cũng quan trọng không kém.
