eSIM (Embedded SIM) đã trở thành một công nghệ di động tiên tiến, mang lại sự tiện lợi vượt trội và khả năng quản lý số điện thoại linh hoạt hơn so với SIM vật lý truyền thống. Tuy nhiên, dù được đánh giá là an toàn hơn, eSIM vẫn không hoàn toàn miễn nhiễm trước các mối đe dọa từ tội phạm mạng. Đừng chủ quan rằng chỉ cần chuyển sang eSIM là bạn đã được bảo vệ tuyệt đối. Trên thực tế, nếu không chủ động thực hiện các biện pháp phòng ngừa cần thiết, bạn vẫn có thể trở thành nạn nhân của các cuộc tấn công tinh vi. Là một chuyên gia bảo mật di động, tôi đã tự mình triển khai nhiều lớp bảo vệ để giữ an toàn cho eSIM của mình.
Bài viết này sẽ đi sâu vào cách thức mà eSIM có thể bị tấn công và cung cấp cho bạn 8 bước đơn giản, thiết thực để tăng cường bảo mật cho chiếc SIM kỹ thuật số của bạn, giúp bạn yên tâm hơn khi sử dụng thiết bị trong thế giới số đầy rẫy hiểm nguy.
eSIM có thể bị hack như thế nào?
Cũng giống như SIM vật lý, eSIM vẫn tiềm ẩn những lỗ hổng bảo mật nếu người dùng không cẩn trọng. Có hai hình thức tấn công phổ biến mà tôi luôn lưu ý: hoán đổi SIM và mã độc.
Hoán đổi SIM (SIM Swapping)
Hoán đổi SIM là một trong những mối đe dọa lớn nhất mà tôi đã xem xét. Kẻ xấu có thể giả danh bạn gọi điện cho nhà cung cấp dịch vụ di động của bạn, yêu cầu cấp một SIM mới (dù là SIM vật lý hay kích hoạt eSIM). Nếu nhà mạng đồng ý gửi hoặc kích hoạt SIM mới cho chúng, tội phạm có thể sử dụng số điện thoại của bạn trên thiết bị của chúng.
Việc hoán đổi SIM không chỉ đơn thuần là sử dụng số điện thoại của bạn. Nguy hiểm hơn, kẻ gian có thể nhận được các mã xác thực hai yếu tố (2FA) được gửi đến số của bạn và từ đó chiếm quyền truy cập vào các tài khoản trực tuyến quan trọng như ngân hàng, mạng xã hội, email…
Mã độc (Malware)
Mã độc là một con đường khác để kẻ xấu tấn công eSIM của bạn. Tội phạm mạng có thể tìm cách lừa bạn tải xuống phần mềm độc hại thông qua nhiều phương thức khác nhau, chẳng hạn như gửi các liên kết đáng ngờ qua tin nhắn SMS (smishing) hoặc email (phishing). Vì lý do này, việc nhận biết và tránh xa các tin nhắn lừa đảo là vô cùng quan trọng để bảo vệ thiết bị và thông tin của bạn.
Điện thoại thông minh minh họa quá trình chuyển đổi từ SIM vật lý sang eSIM, tượng trưng cho tính năng eSIM trên thiết bị di động
Cách tôi bảo vệ eSIM của mình
Để tự bảo vệ mình khỏi những kẻ tấn công, tôi đã thực hiện nhiều bước để giữ an toàn cho eSIM. Một số điều chỉnh được thực hiện trong cài đặt điện thoại, trong khi những điều khác liên quan đến việc duy trì thói quen trực tuyến lành mạnh.
1. Luôn bật VPN
Tôi luôn cố gắng bật VPN (Mạng riêng ảo) khi sử dụng internet trên thiết bị của mình. Bằng cách này, tôi che giấu địa chỉ IP của mình và khiến tin tặc khó theo dõi hoạt động trực tuyến của tôi hơn. Tôi cũng sử dụng công cụ tương tự trên máy tính bảng có gói di động, và tôi cũng cân nhắc việc cài đặt VPN trên các thiết bị không phải máy tính khác trong nhà.
Giao diện chính và danh sách vị trí máy chủ của ứng dụng ExpressVPN, minh họa việc sử dụng VPN để bảo mật kết nối mạng
Việc bật VPN đặc biệt quan trọng vào những dịp hiếm hoi tôi sử dụng Wi-Fi công cộng. Vì các mạng này không được bảo mật, sẽ rất dễ dàng để những người có ý đồ xấu theo dõi những gì tôi đang làm nếu không có tính năng này. Mặc dù tôi sử dụng ExpressVPN, nhưng có rất nhiều lựa chọn thay thế tuyệt vời khác như NordVPN và Proton VPN. Trước khi chọn một cái, tôi đã tìm hiểu kỹ sự khác biệt giữa một VPN tốt và một VPN kém chất lượng để đưa ra lựa chọn đúng đắn.
2. Bỏ qua email và tin nhắn lừa đảo (Phishing/Smishing)
Email và tin nhắn văn bản lừa đảo là một trong những cách phổ biến nhất mà tin tặc có thể gây hại cho eSIM của tôi. May mắn thay, việc ngăn chặn những tin nhắn độc hại này dẫn đến việc bị hack SIM là rất dễ dàng.
Tôi luôn bỏ qua các email và tin nhắn SMS lừa đảo. Việc này khá đơn giản vì tôi đã tìm hiểu về những dấu hiệu nhận biết lừa đảo phổ biến nhất. Ví dụ, chúng thường chứa lỗi chính tả và ngữ pháp, cùng với khả năng phản hồi tin nhắn văn bản. Dịch vụ bưu chính của tôi không cho phép tôi làm điều này, nhưng tin nhắn lừa đảo thì luôn có (và đến từ một số không xác định). Bằng cách hiểu rõ những dấu hiệu lớn nhất, tôi thậm chí có thể phát hiện các cuộc tấn công lừa đảo do AI tạo ra và ngăn chặn chúng gây thiệt hại. Hơn nữa, tôi cũng tìm hiểu về các loại tấn công lừa đảo phổ biến nhất để đề phòng.
3. Cẩn trọng khi tải ứng dụng
Hiện nay, tôi có lựa chọn tải ứng dụng từ các nguồn bên thứ ba trên iPhone. Nhưng mặc dù có tùy chọn này, tôi vẫn kiềm chế không làm như vậy. Rủi ro không đáng để đánh đổi, vì có nhiều nguy hiểm khi sử dụng các kho ứng dụng bên thứ ba. Hầu như tôi không tìm thấy bất kỳ chương trình nào đáng dùng, điều này càng giúp tôi dễ dàng tránh xa.
Trang tải ứng dụng DeepSeek AI Chatbot trên Apple App Store, nhấn mạnh tầm quan quan trọng của việc kiểm tra nguồn gốc ứng dụng trước khi tải để bảo vệ eSIM
Mặc dù App Store thường khá tốt trong việc không cho phép các ứng dụng độc hại, nhưng nó không hoàn hảo. Do đó, tôi thực hiện các biện pháp phòng ngừa bổ sung để đảm bảo rằng tôi chỉ tải xuống các ứng dụng an toàn. Trước hết, tôi luôn kiểm tra các đánh giá cho các công cụ mà tôi không biết nhiều về chúng. Đối với người dùng Android cũng vậy: bạn phải cực kỳ cẩn thận khi tải ứng dụng từ nguồn không xác định (sideloading). Quan trọng hơn, tôi cố gắng hạn chế số lượng ứng dụng lạ mà tôi tải xuống. Hầu hết thời gian, tôi chỉ sử dụng các công cụ mà tôi đã quen thuộc (ví dụ: Spotify và Asana). Ngoài việc giảm nguy cơ bị hack eSIM, tôi còn loại bỏ bớt sự lộn xộn trên thiết bị của mình.
4. Bật tính năng “Mã PIN SIM” (SIM PIN) trên iPhone
Ngoài việc thực hành vệ sinh kỹ thuật số tốt nói chung, tôi tận dụng tối đa các tính năng bảo vệ có sẵn trên điện thoại của mình. Việc bật tính năng PIN SIM là cách đơn giản nhất để thêm một lớp bảo vệ bổ sung cho eSIM của tôi.
Để bật công cụ này, tôi đã vào ứng dụng Cài đặt trên iPhone của mình:
- Điều hướng đến Cài đặt > Di động.
- Chọn PIN SIM.
- Bật PIN SIM và nhập mã PIN vào cửa sổ tiếp theo.
Ảnh chụp màn hình hướng dẫn truy cập mục "PIN SIM" trong ứng dụng Cài đặt của iPhone để kích hoạt tính năng bảo vệ eSIM
Các thiết bị Android cũng có tính năng khóa SIM mang lại mức độ bảo mật tương tự. Mặc dù eSIM an toàn hơn SIM vật lý trong nhiều trường hợp, việc bật tính năng này mang lại cho tôi sự yên tâm hơn.
5. Bảo vệ tài khoản với nhà cung cấp mạng
Việc đặt mã PIN cho eSIM giúp thiết bị của tôi an toàn khỏi việc sử dụng trái phép, nhưng tôi không dừng lại ở đó. Một trong những cách tốt nhất để tôi giữ mọi thứ trong tầm kiểm soát ngoài thiết bị là bảo vệ tài khoản của mình với nhà cung cấp mạng.
Tôi đã thực hiện nhiều bước để bảo mật tài khoản nhà cung cấp mạng của mình. Đầu tiên, tôi sử dụng xác thực hai yếu tố (2FA). Ngay cả khi ai đó đoán đúng mật khẩu của tôi, họ vẫn không thể truy cập vào tài khoản của tôi. Là một lớp bảo vệ khác, tôi cũng đã bật tính năng đăng nhập qua công cụ ID kỹ thuật số. Tôi sử dụng công cụ này để truy cập nhiều dịch vụ công cộng ở quốc gia của mình, và nó rất tuyệt vời để bảo vệ tài khoản của tôi. Tôi cần quét mã QR hoặc xác minh qua một ứng dụng bổ sung trước khi truy cập tài khoản.
6. Không dùng SMS cho 2FA
Tôi không khuyến nghị sử dụng SMS cho xác thực hai yếu tố (2FA) vì nhiều lý do. Trong quá khứ, tôi đã gặp vấn đề không nhận được mã, nhưng thành thật mà nói, đó là điều ít lo ngại nhất của tôi. Nếu tôi sử dụng 2FA qua SMS với eSIM, và một kẻ tấn công thành công hoán đổi SIM của tôi, thì tôi sẽ để mình bị tấn công thêm.
Trang thiết lập ứng dụng Google Authenticator, minh họa phương pháp xác thực hai yếu tố an toàn hơn so với SMS để bảo vệ tài khoản liên kết với eSIM
Tôi thường sử dụng một ứng dụng xác thực cho xác thực đa yếu tố (MFA) bây giờ. Google Authenticator là ứng dụng yêu thích của tôi vì nó dễ thiết lập, nhưng Microsoft Authenticator cũng là một lựa chọn tốt.
7. Hạn chế sử dụng Wi-Fi công cộng
Theo nguyên tắc chung, tôi cố gắng tránh sử dụng Wi-Fi công cộng trừ khi thực sự cần thiết. Rủi ro không đáng để đánh đổi, và hầu hết thời gian, tôi không cần truy cập internet khi các mạng này có sẵn. Đó là một thói quen hơn là bất cứ điều gì khác.
Tôi chỉ cho phép mình sử dụng Wi-Fi công cộng nếu tôi đang ở nước ngoài và cần tìm đường. Vì bây giờ tôi có một gói dữ liệu cho phép tôi truy cập internet ở hơn 50 quốc gia, nên điều này không cần thiết cho tôi trong hầu hết các chuyến đi. Việc không sử dụng Wi-Fi công cộng không an toàn có nghĩa là tin tặc không thể nhìn thấy dữ liệu trực tuyến của tôi, điều này giúp giữ eSIM của tôi an toàn khỏi các cuộc tấn công. Nếu tôi thực sự cần Wi-Fi công cộng, tốt hơn là hỏi nhân viên và xem họ có cho phép tôi sử dụng mạng an toàn trước không.
8. Hạn chế việc sử dụng số điện thoại của tôi trực tuyến
Tôi cố gắng tránh sử dụng số điện thoại của mình trực tuyến bất cứ khi nào có thể. Tôi chưa bao giờ cung cấp số của mình cho những người tôi làm việc cùng, vì thành thật mà nói, tôi không cần phải luôn sẵn sàng (và tôi cũng không muốn). Tuy nhiên, ngay cả khi thiết lập tài khoản trực tuyến, tôi cũng tránh sử dụng số điện thoại di động của mình bất cứ khi nào có thể.
Tôi sử dụng số điện thoại của mình cho việc khôi phục tài khoản; điều đó hữu ích nếu tôi có thể truy cập lại tài khoản của mình nếu tôi quên địa chỉ email hoặc mật khẩu. Ngoài ra, tôi sử dụng số của mình để theo dõi các đơn đặt hàng trực tuyến. Tuy nhiên, tôi sẽ không bao giờ thêm nó vào một hồ sơ chỉ vì mục đích không cần thiết.
Vì tôi không có số điện thoại của mình dễ dàng truy cập, nên tin tặc khó có thể cố gắng hoán đổi eSIM của tôi hoặc sử dụng thông tin liên hệ của tôi cho các mục đích độc hại.
Bảo vệ eSIM: Trách nhiệm nằm trong tay bạn
Dù eSIM mang lại nhiều lợi ích về sự tiện lợi và linh hoạt, chúng không phải là “viên đạn bạc” chống lại mọi mối đe dọa bảo mật. Như đã phân tích, các nguy cơ như hoán đổi SIM và mã độc vẫn rình rập, có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng nếu bạn không chủ động phòng ngừa. Việc bảo vệ eSIM của bạn không chỉ là về công nghệ, mà còn là về ý thức và thói quen sử dụng thiết bị trong môi trường số.
Bằng cách áp dụng 8 bước đơn giản mà tôi đã chia sẻ – từ việc luôn bật VPN, cẩn trọng với các tin nhắn lừa đảo và ứng dụng tải về, đến việc thiết lập PIN SIM, bảo vệ tài khoản nhà mạng, và hạn chế chia sẻ số điện thoại hay sử dụng Wi-Fi công cộng – bạn có thể xây dựng một “pháo đài” vững chắc hơn cho dữ liệu cá nhân và tài khoản trực tuyến của mình. Hãy nhớ rằng, sự an toàn trong thế giới kỹ thuật số phụ thuộc rất nhiều vào hành động của chính bạn.
Bạn có kinh nghiệm hay mẹo nào khác để bảo vệ eSIM không? Hãy chia sẻ ý kiến và kinh nghiệm của bạn trong phần bình luận bên dưới để cùng nhau xây dựng một cộng đồng người dùng công nghệ an toàn hơn!
