Sự cố pin cạn nhanh hoặc dữ liệu di động tăng vọt bất thường có thể không phải là lỗi hệ thống. Đôi khi, đó là dấu hiệu cảnh báo một ứng dụng độc hại đang âm thầm theo dõi vị trí, thói quen và nhiều thông tin cá nhân khác của bạn. Những hành vi xâm phạm quyền riêng tư này thường rất tinh vi, khiến người dùng khó nhận ra. Tuy nhiên, nếu biết cách quan sát, bạn sẽ thấy những dấu hiệu rõ ràng cho thấy chiếc điện thoại của mình đang bị theo dõi ngầm. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu điện thoại bị theo dõi sẽ giúp bạn chủ động bảo vệ thông tin cá nhân và kiểm soát thiết bị của mình.
1. Ứng Dụng Yêu Cầu Quyền Truy Cập Không Cần Thiết
Giao diện quản lý quyền ứng dụng trên điện thoại Samsung Android, minh họa việc kiểm tra và thu hồi quyền truy cập không cần thiết để bảo vệ quyền riêng tư
Dấu hiệu rõ ràng nhất cho thấy một ứng dụng có thể đang thực hiện những hành vi mờ ám là khi nó yêu cầu các quyền truy cập không liên quan đến chức năng chính. Chẳng hạn, khi bạn cài đặt một ứng dụng đèn pin. Nhiệm vụ duy nhất của nó là bật đèn LED trên điện thoại. Thế nhưng, trong quá trình cài đặt, nó lại yêu cầu quyền truy cập vào danh bạ, micro và vị trí của bạn. Đây là một cảnh báo lớn: Tại sao một ứng dụng đèn pin lại cần biết bạn đang nói chuyện với ai hoặc bạn đang ở đâu?
Kiểu “lạm dụng quyền” này phổ biến hơn bạn nghĩ. Một số ứng dụng yêu cầu quyền truy cập dữ liệu rộng rãi đơn giản vì chúng có thể làm vậy. Đôi khi, mục đích là để thu thập số liệu phân tích sử dụng nội bộ, nhưng những lúc khác, đó là để bán dữ liệu của bạn cho bên thứ ba phục vụ mục đích quảng cáo hoặc tạo hồ sơ người dùng.
Trước khi cài đặt bất kỳ ứng dụng mới nào, hãy đọc kỹ các yêu cầu cấp quyền. Bạn cũng có thể xem xét lại các quyền của ứng dụng đã cài đặt sau này. Hãy kiểm tra xem những ứng dụng nào đang có quyền truy cập vào các tính năng nhạy cảm như vị trí, micro và dữ liệu nền. Sau đó, hãy thu hồi quyền truy cập đối với bất kỳ ứng dụng nào không có nhu cầu chính đáng. Nếu bạn không muốn giao lịch trình hàng ngày của mình cho một người lạ, thì cũng đừng trao nó cho một trò chơi giải đố miễn phí.
2. Pin Điện Thoại Cạn Nhanh Bất Thường
Biểu đồ hoạt động pin trên điện thoại Samsung Android, cho thấy ứng dụng đang tiêu thụ năng lượng pin nhiều bất thường là dấu hiệu điện thoại bị theo dõi
Bạn nhận thấy điện thoại của mình cạn pin vào buổi trưa, dù bạn không hề thay đổi thói quen sử dụng. Bạn không chơi game, không xem video hay lướt mạng xã hội nhiều, nhưng pin điện thoại vẫn không thể duy trì. Đây có thể là dấu hiệu có thứ gì đó đang chạy ngầm trên thiết bị của bạn.
Các ứng dụng theo dõi thường hoạt động liên tục, liên tục gửi tín hiệu GPS, đồng bộ hóa với máy chủ hoặc thậm chí ghi lại các đoạn âm thanh – tất cả đều tiêu hao năng lượng đáng kể. Việc hao pin điện thoại nhanh bất thường là một trong những dấu hiệu điện thoại bị theo dõi rõ rệt nhất.
Hãy kiểm tra số liệu thống kê sử dụng pin của bạn. Nếu bạn thấy một ứng dụng lạ hoặc ít dùng xuất hiện ở đầu danh sách các ứng dụng tiêu thụ pin nhiều nhất, có thể nó đang hoạt động nhiều hơn những gì nó tuyên bố. Vô hiệu hóa hoạt động nền hoặc gỡ cài đặt hoàn toàn ứng dụng đó thường có thể giải quyết vấn đề, đồng thời cải thiện đáng kể thời lượng pin của thiết bị.
3. Biểu Tượng Vị Trí Xuất Hiện Bất Ngờ
Bạn đang kiểm tra tin nhắn hoặc lướt web, và đột nhiên biểu tượng vị trí xuất hiện trên thanh trạng thái. Bạn không sử dụng bản đồ, không gọi xe hay yêu cầu chỉ đường. Biểu tượng định vị xuất hiện ngẫu nhiên này không chỉ là một sự phiền toái nhỏ. Đó là một dấu hiệu đáng báo động cho thấy có thứ gì đó đang tích cực theo dõi vị trí của bạn. Trên các thiết bị Android, điều này có nghĩa là một ứng dụng nào đó đã kích hoạt hệ thống GPS của điện thoại, và đó có thể là một cảnh báo lớn về việc điện thoại bị theo dõi.
Tất nhiên, một số ứng dụng như dịch vụ giao hàng hoặc thời tiết cần biết vị trí của bạn. Nhưng nếu biểu tượng này xuất hiện ngay cả khi bạn không sử dụng bất kỳ ứng dụng nào liên quan đến vị trí, thì bạn nên kiểm tra kỹ. Một số ứng dụng có thể truy cập GPS của bạn mà không cần được mở, cho phép chúng thu thập và bán dữ liệu vị trí của bạn cho các nhà quảng cáo. Những ứng dụng khác thu thập dữ liệu vị trí để lập bản đồ các địa điểm bạn thường xuyên ghé thăm và thói quen hàng ngày của bạn.
Đây là lý do tôi khuyên mọi người nên xem lại cài đặt vị trí và kiểm tra xem ứng dụng nào có thể truy cập GPS của điện thoại. Đặt quyền thành “Chỉ khi sử dụng ứng dụng” bất cứ khi nào có thể luôn là một lựa chọn tốt. Bạn cũng có thể thu hồi hoàn toàn quyền truy cập đối với các ứng dụng không cần vị trí của bạn để hoạt động. Để yên tâm hơn, bạn cũng có thể xem nhật ký các ứng dụng đã truy cập vị trí của bạn gần đây để theo dõi tốt hơn các ứng dụng đáng ngờ.
4. Mức Sử Dụng Dữ Liệu Di Động Tăng Vọt Không Rõ Nguyên Nhân
Thống kê mức tiêu thụ dữ liệu di động hàng tuần trên ứng dụng Glasswire, minh họa lượng dữ liệu tăng đột biến có thể là dấu hiệu điện thoại đang bị theo dõi ngầm
Bạn không xem phim trực tuyến, không tải các tệp lớn hay cập nhật ứng dụng. Thế nhưng, dung lượng dữ liệu di động hàng tháng của bạn biến mất nhanh hơn bình thường. Nếu bạn đã từng kiểm tra mức sử dụng và tự hỏi dữ liệu của mình đã đi đâu, thì có thể bạn đang có một ứng dụng sử dụng dữ liệu ngầm trong nền.
Các ứng dụng theo dõi thường gửi dữ liệu, bao gồm phân tích và các mẫu sử dụng, đến các máy chủ từ xa trong nền. Điều này diễn ra vô hình đối với bạn nhưng có thể âm thầm “ngốn” hết dung lượng dữ liệu của bạn. Đây là một trong những dấu hiệu điện thoại bị theo dõi thường bị bỏ qua nhất.
Một động thái thông minh là kiểm tra mức sử dụng dữ liệu của từng ứng dụng trong cài đặt điện thoại của bạn. Nếu một ứng dụng như máy tính lại sử dụng hàng trăm megabyte, thì đã đến lúc bạn cần xem xét kỹ hơn. Hãy cân nhắc hạn chế dữ liệu nền hoặc thay đổi cài đặt của ứng dụng để giới hạn quyền truy cập mạng. Đôi khi, giải pháp tốt nhất đơn giản là xóa ứng dụng và tìm một lựa chọn thay thế thân thiện với quyền riêng tư hơn. Điều đó có thể phức tạp, nhưng rất đáng giá về lâu dài.
Điện thoại của bạn không nên tạo cảm giác như nó đang theo dõi bạn. Nếu bạn nhận thấy pin cạn nhanh đột ngột hoặc dữ liệu tăng đột biến không mong muốn, thì đó không phải là do bạn tưởng tượng. Đây chính là những dấu hiệu điện thoại bị theo dõi mà bạn cần chú ý. Tin tốt là bạn hoàn toàn có thể kiểm soát. Chỉ với một vài thay đổi cài đặt nhanh chóng, bạn có thể bảo vệ quyền riêng tư của mình mà vẫn tận hưởng các ứng dụng yêu thích.
Bạn có từng gặp phải những dấu hiệu này chưa? Bạn đã làm gì để bảo vệ điện thoại của mình khỏi các ứng dụng theo dõi? Hãy chia sẻ kinh nghiệm của bạn trong phần bình luận bên dưới nhé!
