Chiếc laptop cũ của tôi vẫn hoạt động rất tốt, nhưng việc thiếu card đồ họa rời (dedicated GPU) luôn là một hạn chế lớn, khiến tôi từng nghĩ đến việc thay thế nó. Mặc dù biết đến các giải pháp eGPU DIY (Do It Yourself – tự làm), tôi luôn e ngại vì nghĩ rằng chúng quá phức tạp để tự xây dựng. Hóa ra, tôi đã nhầm.
Tại Sao Tôi Quyết Định Tự Xây Dựng eGPU?
Quyết định tự xây dựng một eGPU (external GPU – card đồ họa rời gắn ngoài) xuất phát từ sự thực tế. Chiếc Lenovo X1 Carbon của tôi hoạt động tuyệt vời cho các tác vụ viết lách, duyệt web và hầu hết các công việc năng suất. Tuy nhiên, khi tôi cố gắng chơi những tựa game nặng hơn các game indie cơ bản, hoặc cần chỉnh sửa video chất lượng QHD, những hạn chế về đồ họa trở nên quá rõ ràng.
Tôi từng cân nhắc mua một chiếc laptop gaming, nhưng điều đó dường như là một sự lãng phí tiền bạc cho một vấn đề không cần đến một giải pháp quá đắt đỏ. Hơn nữa, nhiều laptop gaming thường nặng nề, thời lượng pin ngắn, trong khi tôi yêu thích sự gọn nhẹ và di động của chiếc laptop hiện tại. X1 Carbon của tôi vừa vặn hoàn hảo trong túi, luôn hoạt động êm ái và mang lại thời lượng pin cả ngày.
Một hệ thống eGPU tự làm mang đến sự thỏa hiệp hoàn hảo. Tôi có được hiệu năng đồ họa gần như máy tính để bàn khi cần, nhưng vẫn có thể dễ dàng mang laptop đến quán cà phê mà không phải vác theo một cỗ máy gaming cồng kềnh. Hơn nữa, việc tự xây dựng hệ thống của mình tiết kiệm chi phí đáng kể so với việc mua một bộ vỏ eGPU dựng sẵn từ các nhà sản xuất lớn.
Bước ngoặt đến khi tôi nhận ra mình đã tốn bao nhiêu thời gian để quản lý nhiều thiết bị. Trước khi có dock eGPU, tôi phải cắm tới bốn hoặc năm loại cáp khác nhau mỗi khi ngồi vào bàn làm việc. Giờ đây, tôi chỉ cần cắm một sợi cáp Thunderbolt 4 duy nhất và mọi thứ đều hoạt động. Dock eGPU đã kết nối màn hình, sạc laptop và cung cấp tất cả các cổng cần thiết cho các thiết bị ngoại vi của tôi.
Hướng Dẫn Từng Bước Lắp Đặt eGPU Tại Nhà
Trước khi bắt đầu xây dựng, có một vài điều bạn cần biết về eGPU. Tuy nhiên, nếu bạn ưu tiên sự linh hoạt như tôi, việc tự xây dựng một eGPU có lẽ là giải pháp tốt nhất.
Các Thành Phần Cần Thiết Để Xây Dựng eGPU
Các thành phần thiết yếu để xây dựng dock eGPU
Để xây dựng một eGPU, bạn chỉ cần một vài thành phần chính:
- Card đồ họa (Graphics Card): Tôi đã chọn RTX 2070 vì tôi có sẵn nó, nhưng bất kỳ GPU máy tính để bàn nào cũng hoạt động, tùy thuộc vào nhu cầu hiệu năng và ngân sách của bạn.
- Bộ nguồn (Power Supply Unit – PSU): Tôi sử dụng PSU Seasonic Focus 500W ITX, đủ cung cấp năng lượng cho hầu hết các card đồ họa. Bạn có thể sử dụng bất kỳ PSU nào mình có. Hầu hết các dock eGPU hiện nay đều cung cấp giá đỡ có thể lắp vừa các loại PSU tiêu chuẩn.
- Dock eGPU: Tôi đang sử dụng TH3P4 Thunderbolt GPU Dock với tùy chọn cấp nguồn 85W, đây là nền tảng chính của hệ thống. Trừ khi laptop của bạn có cổng OCulink, một dock eGPU Thunderbolt sẽ là lựa chọn tiện lợi nhất.
- Cáp Thunderbolt: Thường đi kèm với dock, cáp này xử lý cả truyền dữ liệu và cấp nguồn. Nếu bạn định mua riêng, hãy nhớ rằng cáp USB-C và Thunderbolt không phải lúc nào cũng giống nhau. Đảm bảo kiểm tra thông số kỹ thuật của cáp.
- Phần mềm Thunderbolt Control Center: Có sẵn trên Microsoft Store để quản lý các kết nối.
- Driver GPU: Tải driver mới nhất từ NVIDIA hoặc AMD, tùy thuộc vào card đồ họa của bạn.
Tổng chi phí cho thiết lập cụ thể của tôi sẽ vào khoảng 430 USD (bao gồm GPU và PSU), rẻ hơn đáng kể so với việc mua một vỏ eGPU dựng sẵn cùng một card đồ họa. Hầu hết các giải pháp eGPU thương mại có giá khởi điểm từ 300 USD chỉ riêng vỏ, chưa kể card đồ họa. Tất nhiên, nếu bạn đã có sẵn GPU và PSU dự phòng, bạn sẽ chỉ phải trả tiền cho dock, khoảng 120 USD. Bạn cũng có thể tìm thấy các dock rẻ hơn, nhưng tôi chọn dock TH3P4 vì nó tích hợp tính năng cấp nguồn và hỗ trợ kết nối chuỗi (daisy-chain) các thiết bị Thunderbolt bổ sung.
Quy Trình Lắp Ráp và Cấu Hình eGPU Đơn Giản
Việc thiết lập eGPU có thể nghe có vẻ phức tạp, nhưng bạn sẽ thấy nó đơn giản hơn nhiều so với tưởng tượng. Bạn sẽ không cần phải đụng chạm đến phần mềm phức tạp hay các cài đặt ẩn. Chỉ cần lắp ráp các bộ phận, cài đặt driver và bạn đã sẵn sàng sử dụng.
Bắt đầu bằng cách chuẩn bị dock eGPU của bạn. Gắn giá đỡ, nơi sẽ giữ cố định cả card đồ họa và bộ nguồn của bạn. Giá đỡ này đảm bảo không có gì bị lung lay khi hệ thống hoạt động.
Gắn khung gắn kết vào dock eGPU
Sau khi gắn giá đỡ, hãy cố định bộ nguồn. Tốt nhất nên đặt PSU sao cho quạt hướng ra ngoài, đảm bảo GPU không cản trở luồng khí khi eGPU được lắp ráp hoàn chỉnh.
Bây giờ, hãy lấy card đồ họa của bạn và nhẹ nhàng trượt nó vào khe PCIe trên dock. Khi đã căn chỉnh và lắp chặt, hãy cố định nó vào giá đỡ bằng một ốc vít để đảm bảo vững chắc.
Cố định card đồ họa và bộ nguồn trên khung gắn kết eGPU
Bước tiếp theo là cắm tất cả các cáp nguồn. Kết nối cáp 24-pin (cấp nguồn cho dock), thêm cáp 4+4-pin (cho sạc thiết bị ngoại vi), và sau đó gắn cả hai đầu nối PCIe 8-pin và 6+2 vào chính GPU. Kiểm tra kỹ lưỡng để đảm bảo mọi kết nối đều chắc chắn.
Cắm cáp nguồn cần thiết vào dock và GPU
Khi phần cứng đã được lắp đặt, hãy chuyển sang laptop của bạn. Tải xuống và cài đặt Thunderbolt Control Center từ Microsoft Store. Ứng dụng này giúp máy tính của bạn nhận diện và quản lý tất cả các thiết bị Thunderbolt, giúp việc kết nối eGPU trở nên dễ dàng.
Bây giờ, hãy dùng cáp Thunderbolt và kết nối eGPU với laptop của bạn. Đảm bảo rằng bạn cắm cáp vào cổng Thunderbolt của laptop (cổng có biểu tượng Thunderbolt) chứ không phải cổng USB-C thông thường. eGPU yêu cầu giao thức Thunderbolt, không phải tất cả các cáp sử dụng giao diện USB-C đều có.
Mở Thunderbolt Control Center. eGPU mới của bạn sẽ hiển thị gần như ngay lập tức. Nếu nó không tự động kết nối, bạn có thể nhấp vào Connect và đặt tùy chọn thành Always connect. Bằng cách đó, bạn sẽ không phải phê duyệt kết nối mỗi khi cắm dock.
Thiết lập eGPU luôn tự động kết nối trong Thunderbolt Control Center
Tiếp theo, truy cập trang web của NVIDIA hoặc AMD để tải xuống driver mới nhất cho card đồ họa của bạn. Cài đặt chúng, và tìm biểu tượng bảng điều khiển GPU xuất hiện trong khay hệ thống của bạn. Nếu bạn thấy nó, bạn đã sẵn sàng. Tất nhiên, bạn cũng có thể cài đặt GPU-Z để kiểm tra xem mọi thứ có hoạt động với eGPU hay không.
Kiểm tra hoạt động của eGPU bằng phần mềm GPU-Z
Để đạt hiệu quả tốt nhất, hãy kết nối màn hình ngoài trực tiếp vào các cổng xuất video của eGPU. Điều này đảm bảo tất cả các tác vụ nặng được xử lý bởi GPU rời của bạn thay vì card đồ họa tích hợp của laptop. Bạn sẽ thấy hiệu suất tăng lên đáng kể trong các ứng dụng sáng tạo đòi hỏi cao và khi sử dụng màn hình độ phân giải cao.
Bạn có thể mong đợi toàn bộ quá trình mất khoảng hai mươi đến ba mươi phút, phần lớn thời gian đến từ việc lắp ráp phần cứng. Phần mềm thì nhanh chóng và tự động. Khi driver của bạn cài đặt xong, bạn đã sẵn sàng tận hưởng hệ thống nâng cấp của mình.
Lợi Ích Của Dock eGPU Vượt Xa Khả Năng Chơi Game
Sử dụng các tính năng USB của dock eGPU với các thiết bị ngoại vi được cắm
Ngoài khả năng tăng cường hiệu năng đồ họa rõ ràng, dock eGPU của tôi đã thay đổi cách tôi làm việc tại bàn. Tính năng cấp nguồn 85W có nghĩa là laptop của tôi được sạc khi kết nối, vì vậy tôi không bao giờ phải lo lắng về thời lượng pin trong các buổi chơi game dài hoặc các dự án công việc chuyên sâu.
Dock hoạt động tốt với các thiết bị chơi game cầm tay và mini PC có hỗ trợ Thunderbolt. Khi một người bạn đến chơi, họ có thể mang laptop hoặc thiết bị chơi game cầm tay của họ; tôi cho phép họ sử dụng eGPU, còn tôi dùng máy tính để bàn của mình. Bằng cách này, cả hai chúng tôi đều có thể cùng chơi các game co-op.
Khả năng mở rộng cổng kết nối dễ dàng giúp dock eGPU trở thành một trong những docking station tốt nhất bạn có thể sở hữu hiện nay. Dock eGPU của tôi bao gồm nhiều cổng USB, mà tôi dùng cho bàn phím, chuột và các thiết bị ngoại vi khác. Trước đây, tôi liên tục hết cổng trên laptop và phải sử dụng một bộ chia USB riêng. Giờ đây, chỉ cần một sợi cáp Thunderbolt là đủ cho laptop của tôi.
Nhìn chung, hệ thống này mang lại cảm giác thực sự “plug-and-play” nhờ ứng dụng Thunderbolt Control Center. Khi tôi đến bàn làm việc, tôi cắm một sợi cáp và trong vài giây, tôi có quyền truy cập vào một card đồ họa rời, một màn hình lớn hơn và tất cả các thiết bị ngoại vi của mình. Khi cần rời đi, tôi ngắt kết nối an toàn qua phần mềm và mang laptop đi.
Tự xây dựng eGPU là một trong những dự án công nghệ DIY thỏa mãn nhất mà tôi từng hoàn thành. Nó đã giải quyết các vấn đề về hiệu năng đồ họa của tôi mà không buộc tôi phải đánh đổi tính di động hay chi tiêu một khoản lớn cho một chiếc laptop mới. Hệ thống này mang lại cho tôi sự linh hoạt để xử lý các tác vụ đòi hỏi đồ họa chuyên sâu khi cần và duy trì tính di động khi tôi di chuyển.
